Nguồn vốn đầu tư công có vai trò rất quan trọng trong việc tạo nền tảng hạ tầng kỹ thuật cho xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế. Để góp phần đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn quan trọng này trong thời gian tới, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã ban hành quy trình kiểm soát, thanh toán chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sử dụng nguồn vốn đầu tư công qua hệ thống KBNN.
Quá trình tiếp nhận, kiểm soát, xử lý hồ sơ chứng từ phải đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện, đúng quy định
Quy trình này dược ban hành kèm theo Quyết định số 7209/QĐ-KBNN ngày 14/2/2023 quy định về việc kiểm soát, thanh toán trong nội bộ hệ thống KBNN đối với chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sử dụng nguồn vốn đầu tư công qua hệ thống KBNN theo quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công. Nguyên tắc kiểm soát thanh toán chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sử dụng nguồn vốn đầu tư công qua hệ thống KBNN được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP.
KBNN quy định, giao dịch viên thực hiện tiếp nhận chính thức hồ sơ hoặc yêu cầu chỉnh sửa, bổ sung hồ sơ cho chủ đầu tư không muộn hơn 8 giờ làm việc kể từ khi hệ thống dịch vụ công trực tuyến KBNN tiếp nhận theo đúng quy định tại Nghị định số 45/2020/NĐ-CP ngày 08/4/2020 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử. Quá trình tiếp nhận, kiểm soát, xử lý hồ sơ chứng từ của chủ đầu tư tại KBNN phải đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện, đúng quy định. Việc hướng dẫn và yêu cầu bổ sung hồ sơ (nếu có) chỉ được thực hiện một lần trong suốt quá trình giải quyết hồ sơ.
Quy trình cũng quy định rõ, đối với các hợp đồng thuộc đối tượng cam kết chi sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) như: Chủ đầu tư ký hợp đồng trực tiếp với các nhà thầu để thực hiện xây dựng khu tái định cư, phá dỡ công trình cũ, chi phí rà phá bom mìn, di chuyển hạ tầng kỹ thuật như: đường điện, nước, hệ thống thông tin, liên lạc, thì thực hiện quản lý cam kết chi theo quy định tại Thông tư số 89/2021/TT-BTC và Quyết định số 1586/QĐ-KBNN ngày 07/4/2022 của Tổng Giám đốc KBNN ban hành kèm theo quy trình hướng dẫn quản lý, kiểm soát cam kết chi NSNN qua KBNN. Việc quản lý, kiểm soát cam kết chi NSNN phải thực hiện trước khi thực hiện kiểm soát, thanh toán các khoản chi NSNN.
Ngoài ra, KBNN quy định, quy trình quản lý thông tin dự án; quản lý kế hoạch vốn; quản lý thông tin hạng mục, tiết mục; quản lý thông tin hợp đồng khung, cam kết chi; kiểm soát yêu cầu thanh toán vốn trong nước và vốn nước ngoài giải ngân theo cơ chế tài chính trong nước, quy trình nộp trả kinh phí, điều chỉnh số liệu đối với kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sử dụng nguồn vốn đầu tư công trên Chương trình quản lý các dự án đầu tư trong hệ thống KBNN thực hiện theo Quyết định số 1408/QĐ-KBNN ngày 30/3/2022 của Tổng Giám đốc KBNN.
Chủ đầu tư trực tiếp thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Quy trình cũng quy định những nội dung kiểm soát thanh toán chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư sử dụng nguồn vốn đầu tư công qua hệ thống KBNN. Cụ thể, về quy trình kiểm soát tạm ứng, thu hồi tạm ứng và thanh toán khối lượng hoàn thành đối với chủ đầu tư trực tiếp thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, trình tự các bước công việc và thời gian kiểm soát thanh toán thực hiện theo quy định tại Quyết định số 890/QĐ-KBNN ngày 02/3/2022 và Quyết định số 1408/QĐ-KBNN ngày 30/3/2022của Tổng Giám đốc KBNN.
Cùng với đó, giao dịch viên thực hiện kiểm soát hồ sơ và làm thủ tục tạm ứng, thanh toán khối lượng hoàn thành, thu hồi số vốn đã tạm ứng theo quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP bao gồm cả việc thu hồi tạm ứng khi thanh toán chi phí cho công tác tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Trong đó KBNN lưu ý:
Về kiểm soát tạm ứng: Đối với công việc thực hiện không thông qua hợp đồng, việc tạm ứng vốn được thực hiện sau khi dự toán chi phí thực hiện công việc hoặc phương án giải phóng mặt bằng được cấp có thẩm quyền phê duyệt và trên cơ sở đề nghị của chủ đầu tư. Nội dung tạm ứng chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải phù hợp với dự toán chi phí thực hiện công việc và phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Căn cứ vào nhu cầu tạm ứng vốn, chủ đầu tư có thể tạm ứng vốn một lần hoặc nhiều lần đảm bảo tổng mức vốn tạm ứng không vượt mức vốn tạm ứng tối đa theo quy định.
Về kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành: Đối với chi phí cho công tác tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư: kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được thực hiện đối với các nội dung chi và mức chi theo quy định của Bộ Tài chính hướng dẫn việc lập dự toán, sử dụng và thanh, quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Việc tạm ứng chi phí cho công tác tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải phù hợp với dự toán chi phí cho công tác tổ chức thực hiện bồi thường được cấp có thẩm quyền phê duyệt. KBNN căn cứ vào quyết toán chi phí cho công tác tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hàng năm được cấp có thẩm quyền phê duyệt để làm thủ tục thu hồi vốn tạm ứng.
Đối với các công việc được thực hiện thông qua hợp đồng việc thanh toán thực hiện theo quy định tại Nghị định số 99/2021/NĐ-CP, trong đó, việc thanh toán căn cứ vào hợp đồng phải phù hợp với loại hợp đồng, giá hợp đồng và các điều kiện trong hợp đồng. Chủ đầu tư có trách nhiệm tuân thủ các điều kiện áp dụng các loại giá hợp đồng theo quy định hiện hành.
Đối với các công việc được thực hiện không thông qua hợp đồng, việc thanh toán trên căn cứ bảng xác định giá trị công việc hoàn thành. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp pháp của khối lượng và giá trị đề nghị thanh toán theo dự toán chi phí thực hiện công việc được duyệt phù hợp với tính chất từng loại công việc.
Đối với nhiệm vụ, dự án hoàn thành dược cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quyết toán nhưng chưa được thanh toán đủ vốn theo giá trị phê duyệt quyết toán, KBNN nơi giao dịch căn cứ vào quyết định phê duyệt quyết toán được duyệt và vốn kế hoạch được giao trong năm của dự án để kiểm soát, thanh toán cho dự án.
Sau khi chủ đầu tư đã chi trả cho các hộ dân, đối tượng thụ hưởng, chủ đầu tư phải tập hợp chứng từ làm thủ tục thanh toán hoàn tạm ứng với KBNN trong thời hạn chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày chi trả cho người thụ hưởng, không chờ đến khi hoàn thành toàn bộ phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư mới làm thủ tục thu hồi tạm ứng.
Ngoài ra, quy trình kiểm soát tạm ứng, thu hồi tạm ứng và thanh toán khối lượng hoàn thành cũng quy định rõ trường hợp đối với chủ đầu tư chuyển kinh phí bồi thường hỗ trợ tái định cư cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện; quy trình xử lý đối với trường hợp vốn tạm ứng cho công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư quá thời gian quy định chung nhưng chủ đầu tư chưa làm thủ tục thu hồi vốn tạm ứng.