Hệ thống văn bản làm cơ sở pháp lý cho công tác tổng kế toán và báo cáo tài chính nhà nước đã dần hoàn thiện. Trong bối cảnh và tiến độ hiện tại, có thể thấy rằng, một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu hiện nay là cần khẩn trương triển khai, lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện năm 2018 và Báo cáo bổ sung thông tin tài chính huyện năm 2018, nguồn thông tin đầu vào quan trọng để lập Báo cáo tài chính nhà nước tỉnh. Bài viết tổng hợp một số nội dung cơ bản liên quan đến phương pháp lập các báo cáo này.
The legal document system for the general accounting and state financial statements have gradually improved. In the current context and progress, it can be seen that one of the top priority tasks is to urgently implement and prepare the district financial statement in 2018 and the additional reports of the district financial statement in 2018, the important input to prepare the provincial financial statements. This article summarizes some of the basic contents related to the method of preparing these reports.
Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện bao gồm: Báo cáo tổng hợp thông tin tình hình tài chính huyện; Báo cáo tổng hợp thông tin kết quả hoạt động tài chính huyện; Báo cáo tổng hợp thông tin lưu chuyển tiền tệ huyện; Thuyết minh Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện.
Báo cáo bổ sung thông tin tài chính huyện được lập để tổng hợp thông tin trên Báo cáo cung cấp thông tin tài chính các đơn vị dự toán cấp I thuộc ngân sách cấp huyện (ĐVDT cấp I) và của KBNN cấp huyện để loại trừ giao dịch nội bộ khi lập BCTCNN và tổng hợp, trình bày chỉ tiêu “Thặng dư/Thâm hụt lũy kế” trên BCTCNN.
Nguồn thông tin đầu vào để lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện và Báo cáo bổ sung thông tin tài chính huyện năm 2018
Nguồn thông tin đầu vào để tổng hợp, lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện và Báo cáo bổ sung thông tin tài chính huyện là Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị: (1) ĐVDT cấp I; (2) ĐVDT cấp I khác; (3) Chi cục Thuế cấp huyện; (4) Cục Quản lý công sản; (5) KBNN cấp huyện; (6) Ủy ban nhân dân xã.
Theo quy định tại Khoản 9, Điều 4, Luật NSNN năm 2015, ĐVDT cấp I được hiểu là các đơn vị được UBND cấp huyện giao dự toán ngân sách. Theo đó, trường hợp Ủy ban nhân dân cấp huyện phân bổ trực tiếp dự toán cho đơn vị sử dụng ngân sách (trường học, trung tâm y tế huyện…), các đơn vị dự toán cấp I đồng thời là đơn vị sử dụng ngân sách (ĐVSDNS); trường hợp Ủy ban nhân dân cấp huyện phân bổ ngân sách qua các phòng, ban tương đương của huyện đến ĐVSDNS, các phòng, ban của huyện chính là ĐVDT cấp I.
Đối với các ĐVDT cấp I không có đơn vị kế toán trực thuộc (ví dụ trường học, trung tâm được UBND cấp huyện giao dự toán trực tiếp) áp dụng theo Chế độ kế toán Hành chính sự nghiệp (hướng dẫn tại Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính (Thông tư 107), Báo cáo cung cấp thông tin tài chính bao gồm: Báo cáo tài chính lập theo hướng dẫn tại Thông tư 107 (gồm: Báo cáo tình hình tài chính, Báo cáo kết quả hoạt động tài chính, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh Báo cáo tài chính) và Báo cáo bổ sung thông tin tài chính (lập theo hướng dẫn tại Thông tư số 99/2018/TTBTC ngày 01/11/2018 của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn lập Báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán nhà nước là đơn vị kế toán cấp trên (Thông tư 99).
Đối với các ĐVDT cấp I có đơn vị kế toán trực thuộc (ví dụ các phòng, ban… được UBND cấp huyện giao dự toán ngân sách để phân bổ về đơn vị cấp dưới) thuộc đối tượng áp dụng Thông tư 99, Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị này bao gồm: Báo cáo tài chính tổng hợp (gồm: Báo cáo tình hình tài chính tổng hợp, Báo cáo kết quả hoạt động tài chính tổng hợp, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tổng hợp và Thuyết minh Báo cáo tài chính tổng hợp) và Báo cáo bổ sung thông tin tài chính tổng hợp (lập theo hướng dẫn tại Thông tư 99). Trong đó, theo hướng dẫn tại Thông tư 99, không phải trình bày thông tin số dư đầu năm 2018 trên Báo cáo tình hình tài chính tổng hợp năm 2018 và thông tin số năm 2017 trên Báo cáo kết quả hoạt động tài chính tổng hợp năm 2018 và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tổng hợp năm 2018.
ĐVDT cấp I khác là các ĐVDT cấp I áp dụng theo Chế độ kế toán khác (như Chế độ kế toán doanh nghiệp, Chế độ kế toán chủ đầu tư…), Báo cáo cung cấp thông tin tài chính chính là Báo cáo tài chính hoặc Báo cáo tài chính hợp nhất của đơn vị.
Ủy ban nhân dân xã: Báo cáo cung cấp thông tin tài chính là Báo cáo tài chính lập theo Quyết định số 94/2005/QĐ-BTC ngày 25/11/2005 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc ban hành “Chế độ kế toán ngân sách và tài chính xã”.
Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của ĐVDT cấp I, ĐVDT cấp I khác và Ủy ban nhân dân xã được khuyến khích gửi cho KBNN cấp huyện theo phương thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử KBNN; chỉ trong trường hợp không đáp ứng đầy đủ các điều kiện gửi điện tử, các đơn vị gửi báo cáo giấy kèm theo file điện tử.
Chi cục Thuế cấp huyện: Cung cấp thông tin thu thuế, thu nội địa khác được giao quản lý và các khoản thu nội địa vãng lai khác theo biểu mẫu báo cáo thống nhất giữa KBNN và cơ quan thuế (KBNN sẽ có hướng dẫn riêng về nội dung này). Báo cáo này chứa nhiều thông tin chi tiết (theo mục, tiểu mục) nên để giảm gánh nặng cho KBNN cấp huyện khi tiếp nhận, tổng hợp thông tin từ các báo cáo này, KBNN đang làm việc với cơ quan thuế để thống nhất chỉ gửi theo phương thức điện tử.
Cục Quản lý công sản cung cấp thông tin tài sản kết cấu hạ tầng giao cho huyện quản lý và tài sản công khác của các đơn vị thuộc huyện theo Mẫu số 03/CCTT của Thông tư số 133/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 28/12/2018 về hướng dẫn lập Báo cáo tài chính nhà nước (Thông tư 133). KBNN sẽ nhập thủ công báo cáo này vào Hệ thống thông tin tổng KTNN.
KBNN cấp huyện cung cấp thông tin tài chính như: Thu viện trợ không hoàn lại cho NSNN, thu khác của NSNN, chi khác của NSNN… (theo hướng dẫn tại Phụ lục 01, Công văn số 1800/KBNNKTNN của KBNN ngày 17/4/2018 hướng dẫn triển khai lập BCTCNN năm 2018 (Công văn 1800). Báo cáo này được hệ thống tổng KTNN kết xuất từ Kho dữ liệu nghiệp vụ KBNN.
Tiếp nhận, kiểm tra Báo cáo cung cấp thông tin tài chính
KBNN cấp huyện tiếp nhận Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị thuộc phạm vi lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện năm 2018 (danh sách các đơn vị này được KBNN đăng trên Cổng thông tin điện tử KBNN vào giữa tháng 5/2019).
Trường hợp KBNN tỉnh làm nhiệm vụ của KBNN cấp huyện (sáp nhập/giải thể Phòng Giao dịch, KBNN cấp huyện), KBNN cấp tỉnh hướng dẫn các đơn vị thực hiện lập, gửi Báo cáo cung cấp thông tin tài chính cho KBNN cấp tỉnh.
KBNN cấp huyện thực hiện kiểm tra tính cân đối, hợp lý, hợp lệ của Báo cáo cung cấp thông tin tài chính theo hướng dẫn tại Công văn 1800. Trường hợp Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của đơn vị đảm bảo tính cân đối, hợp lý, hợp lệ, KBNN cấp huyện tiếp nhận báo cáo. Trường hợp Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của đơn vị không đảm bảo tính cân đối, hợp lý, hợp lệ, KBNN cấp huyện từ chối tiếp nhận báo cáo và gửi thông báo vào hòm thư điện tử của đơn vị đã đăng ký trên hệ thống hoặc gửi thông báo bằng văn bản (trường hợp đơn vị gửi báo cáo giấy); đơn vị có trách nhiệm phối hợp với KBNN cấp huyện, giải trình, hoàn chỉnh và gửi lại Báo cáo cung cấp thông tin tài chính trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày thông báo.
Cần lưu ý rằng, KBNN cấp huyện không phải kiểm tra tính chính xác của số liệu trên Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị; theo quy định tại Thông tư 133, đơn vị cung cấp thông tin phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin gửi cho KBNN cấp huyện.
Tổng hợp, lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện và Báo cáo bổ sung thông tin tài chính huyện
KBNN cấp huyện phải đảm bảo Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị đã được tiếp nhận, tải (hoặc nhập thủ công) dữ liệu vào hệ thống. Do vậy, đối với trường hợp các đơn vị gửi báo cáo theo phương thức thủ công hoặc gửi báo cáo theo phương thức điện tử nhưng định dạng file pdf (ĐVDT cấp I khác, UBND xã…), KBNN cấp huyện phải nhập thủ công Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị vào hệ thống theo hướng dẫn tại Điểm 3.3, Mục II Công văn 1800.
KBNN cấp huyện thực hiện tổng hợp số liệu liên quan trên Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của các đơn vị để lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện năm 2018, với một số nội dung cơ bản sau:
Báo cáo tổng hợp thông tin tình hình tài chính huyện
Báo cáo tổng hợp thông tin tình hình tài chính huyện năm 2018 phản ánh toàn bộ thông tin về tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn của nhà nước trên phạm vi huyện tại thời điểm 31/12/2018 và được KBNN cấp huyện lập theo hướng dẫn tại mục I, Phụ lục 03 kèm theo công văn số 1800, trong đó lưu ý các chỉ tiêu sau:
Chỉ tiêu “Tài sản dài hạn khác” (chỉ tiêu số 6, Mục II, Phần A – Tài sản): Chỉ tiêu này phản ánh tổng giá trị tại thời điểm kết thúc năm báo cáo của các tài sản dài hạn khác của nhà nước trên phạm vi huyện (không được phân loại là “Đầu tư tài chính dài hạn”, “Cho vay dài hạn”, “Xây dựng cơ bản dở dang”. “Tài sản cố định hữu hình”, “Tài sản cố định vô hình”) có thời hạn thu hồi hoặc sử dụng trên 12 tháng. Số liệu của chỉ tiêu này được xác định bằng cách:
Cộng các chỉ tiêu: “Tài sản dài hạn khác” trên Báo cáo bổ sung thông tin tài chính của các đơn vị dự toán cấp I thuộc ngân sách cấp huyện; “Tài sản thuần của các đơn vị thực hiện chế độ kế toán khác” trên Báo cáo tình hình tài chính tổng hợp của các đơn vị dự toán cấp I thuộc ngân sách cấp huyện; chỉ tiêu “Tài sản thuần” trên Báo cáo cung cấp thông tin tài chính của: Đơn vị dự toán cấp I khác thuộc ngân sách cấp huyện có quy định riêng về lập Báo cáo tài chính hợp nhất/tổng hợp, UBND xã.
Cộng số chênh lệch giữa chỉ tiêu “Tài sản” với chỉ tiêu “Nợ phải trả” và “Nguồn vốn” được tổng hợp từ các thông tin tài chính trên Báo cáo cung cấp thông tin tài chính do KBNN cấp huyện, Cục Quản lý công sản, Chi cục Thuế cung cấp (trong trường hợp chênh lệch âm, tức là chỉ tiêu “Tài sản” nhỏ hơn tổng các chỉ tiêu “Nợ phải trả” và “Nguồn vốn”).
Chỉ tiêu “Nguồn vốn hình thành tài sản” (Mục I, Phần C – Nguồn vốn): Chỉ tiêu này phản ánh tổng giá trị nguồn vốn kinh doanh, nguồn vốn hình thành tài sản khác tại thời điểm kết thúc năm báo cáo. Số liệu của chỉ tiêu này được xác định bằng cách:
Cộng tổng chỉ tiêu “Nguồn vốn kinh doanh” trên Báo cáo tình hình tài chính/Báo cáo tình hình tài chính tổng hợp của các đơn vị dự toán cấp I thuộc ngân sách cấp huyện.
Cộng số chênh lệch giữa chỉ tiêu “Tài sản” với chỉ tiêu “Nợ phải trả” và “Nguồn vốn” được tổng hợp từ các thông tin tài chính trên Báo cáo cung cấp thông tin tài chính do KBNN cấp huyện, Cục Quản lý công sản, Chi cục Thuế cung cấp (trường hợp chênh lệch dương, tức là chỉ tiêu “Tài sản” lớn hơn tổng chỉ tiêu “Nợ phải trả” và “Nguồn vốn”).
Báo cáo tổng hợp thông tin kết quả hoạt động tài chính huyện
Báo cáo tổng hợp thông tin kết quả hoạt động tài chính huyện năm 2018 phản ánh tình hình thu nhập, chi phí và kết quả hoạt động tài chính của nhà nước trên phạm vi huyện trong năm 2018 và được lập theo hướng dẫn tại Mục II, Phụ lục 03 kèm theo Công văn 1800.
Báo cáo tổng hợp thông tin lưu chuyển tiền tệ huyện
Báo cáo tổng hợp thông tin lưu chuyển tiền tệ huyện năm 2018 phản ánh tình hình lưu chuyển tiền tệ, bao gồm các luồng tiền thu vào, các luồng tiền chi ra từ các hoạt động chủ yếu, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính trong kỳ báo cáo, số dư tiền và tương đương tiền của nhà nước trên phạm vi huyện tại thời điểm 31/12/2018.
Do việc lập Báo cáo này đang có những khó khăn về nghiệp vụ, nên KBNN sẽ có hướng dẫn riêng về nội dung này sau khi làm việc với Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán Bộ Tài chính (đơn vị chủ trì xây dựng Thông tư 99).
Thuyết minh Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện
Thuyết minh Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện được lập để giải thích và bổ sung các thông tin về tình hình tài chính nhà nước, kết quả hoạt động tài chính nhà nước, tình hình lưu chuyển tiền tệ nhà nước trong kỳ báo cáo trên phạm vi huyện và được lập theo hướng dẫn tại Mục IV, Phụ lục 03 kèm theo Công văn 1800.
Báo cáo bổ sung thông tin tài chính huyện
KBNN cấp huyện sử dụng Hệ thống thông tin tổng KTNN để lập báo cáo này theo hướng dẫn tại mẫu E01/BSTT kèm theo Công văn 1800.
Năm 2019 là năm đầu tiên triển khai lập BCTCNN theo quy định, thời gian lại còn rất ít, trong khi không ít đơn vị trong và ngoài ngành còn chưa thực sự nắm rõ về các công việc phải làm. Vì vậy, đòi hỏi sự cố gắng rất lớn của cả hệ thống KBNN và sự ủng hộ của các cấp, các ngành. Có như vậy mới đảm bảo các điều kiện cần thiết cho việc lập Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện, góp phần vào sự thành công của nhiệm vụ lập Báo cáo tài chính nhà nước đã được giao cho hệ thống KBNN.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Luật Kế toán năm 2015;
- Nghị định số 25/2017/NĐ-CP ngày 14/03/2017 của Chính phủ về báo cáo tài chính nhà nước;
- Thông tư số 133/2018/TT-BTC ngày 28/12/2018 của Bộ Tài chính về hướng dẫn lập Báo cáo tài chính nhà nước.
- Công văn số 2728/BTC-KBNN của Bộ Tài chính ngày 11/03/2018 hướng dẫn gửi Báo cáo cung cấp thông tin tài chính để triển khai lập BCTCNN năm 2018.
- Công văn số 1800/KBNN-KTNN của Kho bạc Nhà nước ngày 17/04/2018 hướng dẫn triển khai lập BCTCNN năm 2018.
NGUYỄN THỊ HIỀN
