Ngày 1/5/2024, Thông tư số 17/2024/TT-BTC của Bộ Tài chính sẽ chính thức có hiệu lực, hướng dẫn việc kiểm soát và thanh toán các khoản chi thường xuyên thông qua hệ thống Kho bạc Nhà nước.
Chi ngân sách nhà nước phải có trong dự toán
Thông tư quy định rõ các nguyên tắc trong việc kiểm soát và thanh toán qua Kho bạc Nhà nước (KBNN). Theo đó, KBNN sẽ thực hiện kiểm soát và thanh toán theo Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN).
Cụ thể, các khoản chi từ NSNN chỉ được thực hiện khi đã có trong dự toán ngân sách được giao, ngoại trừ các trường hợp quy định tại Điều 51 của Luật NSNN; đã được thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách, chủ đầu tư hoặc người được ủy quyền phê duyệt; và số dư tài khoản của đơn vị đủ để chi trả.
Kho bạc Nhà nước sẽ kiểm tra tính hợp pháp của chứng từ chi và các hồ sơ kèm theo thuộc thủ tục hành chính gửi đến KBNN theo quy định tại các Nghị định của Chính phủ. Nếu phát hiện chứng từ và hồ sơ bị giả mạo hoặc thay đổi nội dung, đơn vị sử dụng ngân sách sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Đối với các hồ sơ không thuộc thủ tục hành chính gửi KBNN, đơn vị sử dụng ngân sách phải tự chịu trách nhiệm kiểm soát nội dung và hồ sơ thanh toán theo quy định pháp luật.
Thông tư này áp dụng cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân có giao dịch với hệ thống KBNN, KBNN và các cơ quan tài chính ở mọi cấp.
KBNN sẽ kiểm soát định mức chi theo các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Đối với các cơ quan, đơn vị được phép tự chủ, việc kiểm soát sẽ dựa trên quy chế chi tiêu nội bộ và phù hợp với dự toán tự chủ được giao.
Các khoản chi phải tuân theo nguyên tắc tạm ứng và thanh toán theo quy định tại khoản 5 Điều 34 Nghị định số 163/2021 của Chính phủ về hướng dẫn thi hành một số điều của Luật NSNN.
Ngoài ra, việc tạm ứng và thanh toán bằng tiền mặt phải tuân thủ theo hướng dẫn của Bộ Tài chính về quản lý thu, chi bằng tiền mặt qua hệ thống KBNN.
Trong trường hợp các khoản chi được thực hiện qua giao dịch điện tử trên Cổng dịch vụ công của KBNN, việc kiểm soát và thanh toán phải tuân theo quy định về giao dịch điện tử trong hoạt động của KBNN tại các Nghị định của Chính phủ và Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Hai phương thức kiểm soát của Kho bạc Nhà nước
Thông tư quy định KBNN sẽ thực hiện kiểm soát chi thường xuyên theo hai phương thức: thanh toán trước, kiểm soát sau và kiểm soát trước, thanh toán sau.
Với phương thức thanh toán trước, kiểm soát sau, áp dụng cho các lần thanh toán trong hợp đồng thanh toán nhiều lần (trừ lần cuối). Sau khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, KBNN sẽ thanh toán cho người thụ hưởng trong vòng 1 ngày làm việc và gửi chứng từ báo nợ cho đơn vị.
Trong vòng 1 ngày làm việc sau khi thanh toán, KBNN sẽ kiểm soát hồ sơ theo quy định. Nếu phát hiện sai phạm, KBNN sẽ thông báo cho đơn vị sử dụng ngân sách và thực hiện thu hồi hoặc giảm trừ trong lần thanh toán tiếp theo.
Phương thức kiểm soát trước, thanh toán sau áp dụng cho tất cả các khoản chi khác. KBNN sẽ kiểm soát và thanh toán sau khi nhận đủ hồ sơ hợp pháp, hợp lệ, tuân thủ thời gian quy định.
Đối với khoản chi dịch vụ, đơn vị sử dụng ngân sách lập bảng xác định giá trị khối lượng công việc hoàn thành dựa trên hợp đồng và biên bản nghiệm thu, gửi KBNN để kiểm soát và thanh toán. KBNN sẽ kiểm tra nội dung công việc và giá trị thanh toán theo hợp đồng, đảm bảo không vượt quá giá trị hợp đồng.
Quy định cụ thể cho một số khoản chi
Thông tư cũng đưa ra quy định cho một số nội dung chi cụ thể qua KBNN:
- Chi lương và phụ cấp: KBNN kiểm soát để đảm bảo không vượt quá chỉ tiêu biên chế được phê duyệt và số lượng lao động hợp đồng theo quy định tại Nghị định số 111/2022/NĐ-CP về hợp đồng trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập.
- Chi thu nhập tăng thêm: Đối với đơn vị sự nghiệp công lập do nhà nước đảm bảo chi thường xuyên (nhóm 4), KBNN kiểm soát theo Quy chế chi tiêu nội bộ và quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP và Thông tư số 56/2022/TT-BTC về cơ chế tự chủ tài chính.
- Chi mua sắm tài sản công: KBNN kiểm soát để đảm bảo không vượt quá đơn giá tối đa theo tiêu chuẩn, định mức đã được quy định cho xe ô tô, phương tiện vận tải khác, máy móc và thiết bị.
- Đối với tài sản chuyên dùng, KBNN kiểm soát để đảm bảo tài sản nằm trong danh mục máy móc, thiết bị chuyên dùng theo tiêu chuẩn, định mức do cấp có thẩm quyền ban hành.
Thông tư này nhằm tăng cường quản lý, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi thường xuyên qua hệ thống KBNN, đảm bảo việc sử dụng ngân sách nhà nước hiệu quả và đúng quy định pháp luật.
