Vừa qua, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 87/2021/TT-BTC quy định về giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN (Thông tư số 87), Thông tư số 87 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/12/2021 và thay thế Thông tư số 133/2017/TT-BTC ngày 15/12/2017/TT-BTC quy định về giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN (Thông tư số133).
Thông tư số 87 gồm 3 chương và 22 điều quy định bao quát toàn bộ các giao dịch điện tử giữa KBNN với các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan và trong nội bộ hệ thống KBNN khi thực hiện các hoạt động nghiệp vụ của KBNN.
Đối tượng áp dụng
Đối tượng áp dụng theo Thông tư số 87: KBNN; Sở Giao dịch KBNN; KBNN ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; KBNN ở quận, huyện, thị xã, thành phố và KBNN khu vực trực thuộc tỉnh; cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN; cơ quan, tổ chức, cá nhân có nhu cầu tra cứu, xác minh thông tin về giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN trong phạm vi pháp luật cho phép.
Nguyên tắc giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN
Kế thừa các quy định tại Thông tư số 133 và bổ sung các nguyên tắc sau: KBNN không yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp lại dữ liệu mà KBNN đang quản lý hoặc dữ liệu đó được cơ quan nhà nước khác sẵn sàng chia sẻ và đáp ứng được yêu cầu, trừ trường hợp yêu cầu cung cấp dữ liệu phục vụ cập nhật hoặc sử dụng cho mục đích xác minh, thẩm tra dữ liệu (phù hợp quy định tại Điều 16, Nghị định số 165/2018/NĐ-CP ngày 24/12/2018 của Chính phủ về giao dịch điện tử trong hoạt động tài chính (Nghị định số 165).
Chứng từ điện tử trong các hoạt động nghiệp vụ của KBNN phải được ký số hoặc được xác thực bằng các biện pháp khác (theo quy định tại Điều 5 Nghị định số 165).
Việc sử dụng chứng thư số và chữ ký số trong giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN phải tuân thủ quy định của pháp luật về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số.
Ngoài Cổng thông tin điện tử và các trang thông tin điện tử của KBNN, KBNN được tham gia các hệ thống thông tin do cơ quan, tổ chức khác chủ quản hoặc sử dụng các phương tiện điện tử khác để thực hiện giao dịch trong hoạt động nghiệp vụ KBNN. Trường hợp KBNN tham gia hệ thống thông tin do cơ quan, tổ chức khác chủ quản, thì giao dịch điện tử giữa KBNN với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan qua hệ thống thông tin đó được thực hiện theo quy định của chủ quản hệ thống thông tin, đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật.
Cổng thông tin điện tử và các trang thông tin điện tử của KBNN
Quy định về địa chỉ truy cập Cổng và các trang thông tin điện tử của KBNN, phạm vi các giao dịch điện tử qua Cổng thông tin điện tử và các trang thông tin điện tử của KBNN bao gồm: (i) Các giao dịch điện tử liên quan đến việc tiếp nhận và giải quyết các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN trên môi trường điện tử; (ii) giao dịch điện tử liên quan đến việc giao kết và thực hiện hợp đồng, hợp đồng điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN; (iii) giao dịch chia sẻ dữ liệu số trong hoạt động nghiệp vụ KBNN và (iv) các giao dịch điện tử khác. Thông tư số 87 cũng quy định việc tiếp nhận chứng từ điện tử, cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện định danh và xác thực điện tử theo quy định của pháp luật về định danh và xác thực điện tử, quy định về đăng nhập vào các trang thông tin điện tử của KBNN, gồm đăng ký tài khoản đăng nhập và đổi mật khẩu đăng nhập, phương thức gửi chứng từ điện tử qua các trang thông tin điện tử của KBNN.
Tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN bằng phương thức điện tử
Thông tư số 87 quy định về tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN bằng phương thức điện tử. Thời gian tiếp nhận hồ sơ thủ tục hành chính điện tử, làm căn cứ để tính thời gian giải quyết thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN và xác định hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KBNN. Theo đó, hệ thống thông tin dịch vụ công KBNN tự động tiếp nhận thủ tục hành chính điện tử, công chức KBNN tiếp nhận hồ sơ thủ tục hành chính trên trang dịch vụ công của KBNN trong giờ làm việc, thông báo về việc tiếp nhận chính thức hoặc yêu cầu chỉnh sửa, bổ sung hồ sơ qua Trang thông tin dịch vụ công của KBNN hoặc qua thư điện tử cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không muộn hơn 8 giờ làm việc kể từ khi hệ thống tiếp nhận
Giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN
Thông tư số 87 quy định việc ký kết hợp đồng điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN qua các trang thông tin điện tử của KBNN theo quy định của pháp luật; các bên tham gia hợp đồng có quyền thỏa thuận về yêu cầu kỹ thuật, chứng thực, các điều kiện bảo đảm tính toàn vẹn, bảo mật có liên quan đến hợp đồng điện tử đó. Về giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN có giá trị là bản gốc khi được ký số bởi tất cả các bên tham gia hợp đồng; các bên tham gia hợp đồng điện tử với KBNN phải thực hiện định danh và xác thực điện tử theo quy định của Chính phủ.
Chia sẻ dữ liệu số trong hoạt động nghiệp vụ KBNN
Theo quy định Thông tư số 87 quy định phạm vi chia sẻ dữ liệu số trong hoạt động nghiệp vụ KBNN, bao gồm các thông tin, báo cáo liên quan đến các hoạt động nghiệp vụ quản lý nhà nước về quỹ NSNN, các quỹ tài chính nhà nước; quản lý ngân quỹ nhà nước; tổng kế toán nhà nước; huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển thông qua hình thức phát hành TPCP và không bao gồm các dữ liệu thuộc phạm vi bảo mật của cơ quan, tổ chức; dữ liệu cá nhân và các dữ liệu thuộc phạm vi bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật.
Nguyên tắc và phương thức chia sẻ dữ liệu số trong hoạt động nghiệp vụ KBNN thực hiện theo quy định của Nghị định số 47/2020/NĐ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ về quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước và quy định của Bộ Tài chính. Các phương thức chia sẻ dữ liệu bao gồm: (i) Kết nối, chia sẻ dữ liệu trực tuyến trên môi trường mạng giữa hệ thống thông tin của KBNN và cơ quan, tổ chức khai thác dữ liệu; (ii) kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ quan, tổ chức khai thác dữ liệu thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính và các cơ sở dữ liệu khác (nếu có); (iii) kết nối, chia sẻ dữ liệu trực tuyến trên môi trường mạng bằng việc đồng bộ toàn bộ hoặc một phần dữ liệu giữa cơ sở dữ liệu của KBNN và cơ quan, tổ chức khai thác dữ liệu; (iv) chia sẻ dữ liệu được đóng gói và lưu giữ trên các phương tiện lưu trữ thông tin.
Giao dịch điện tử khác trong hoạt động nghiệp vụ KBNN
Thông tư số 87 quy định phương thức thực hiện giao dịch điện tử khác trong hoạt động nghiệp vụ KBNN: Các giao dịch điện tử khác được thực hiện trên Cổng thông tin điện tử, các trang thông tin điện tử của KBNN và các phương tiện điện tử khác, phù hợp với quy định của pháp luật. Đối với giao dịch điện tử giữa KBNN với các đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ Tài chính và giao dịch điện tử trong nội bộ hệ thống KBNN: Kế thừa quy định của Thông tư số 133: Việc thực hiện giao dịch điện tử giữa KBNN với các cơ quan tài chính, cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan được thực hiện theo các quy định hiện hành của Bộ Tài chính; việc thực hiện giao dịch điện tử trong nội bộ hệ thống KBNN do Tổng Giám đốc KBNN quyết định.
Lưu chứng từ điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN và bảo đảm an toàn, xử lý sự cố và trách nhiệm của các tổ chức cá nhân
Thông tư số 87 quy định về lưu chứng từ điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN gồm: Chứng từ điện tử được gửi đến và gửi đi từ KBNN được lưu tại hệ thống thông tin của KBNN; thời hạn lưu trữ chứng từ điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN; các giải pháp thực hiện lưu chứng từ điện tử tại hệ thống thông tin. Ngoài ra, Thông tư số 87 cũng quy định bảo đảm an toàn trong các giao dịch điện tử; xử lý sự cố trong quá trình thực hiện giao dịch điện tử trong hoạt động nghiệp vụ KBNN: trách nhiệm của KBNN; các cơ quan, tổ chức, cá nhân có giao dịch điện tử với KBNN.
Với những nội dung được quy định tại Thông tư số 87 tạo hành lang pháp lý để các hoạt động nghiệp vụ KBNN thực hiện trên môi trường điện tử, góp phần phục vụ tốt hơn các nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao cho hệ thống KBNN.
TS. NGUYỄN VĂN QUANG – TRẦN PHƯƠNG THẢO
